Một bài viết về cà phê nhân và nhận định của tác giả về cách làm cà phê tại Việt Nam! (Nguồn: sưu tầm)
Kiến thức cơ bản về các giống cà phê ở Việt Nam và thế giới:
Gia đình cà phê thế giới (nguồn: sưu tầm)
Nhìn vào hình minh họa có thể hình dung ra ngay cà phê trên thế giới hiện nay có 4 giống phổ biến nhất đó là 4 nhánh lớn đầu tiên, nhưng 2 nhánh Ant và Eug nhập lại thành giống Arabica, nên phổ biến mọi người vẫn coi cà phê trên thế giới có 3 giống chính đó là :
- Cà phê Liberia ( VN gọi là cà phê mít )
- Cà phê Arabica -
- Cà phê Robusta - VN sản xuất chủ yếu loại này, chiếm gần 80% sản lượng Robusta trên thế giới, nhưng vài năm nữa thôi thì Braxin sẽ vượt qua VN về sản lượng Robusta, bên cạnh đó Robusta của Indonesia cũng hơn hẳn VN về giá.
Những kiến thức chung về cà phê, nguồn gốc và thành phần tự hỏi anh gúc gồ là ra, ở đây tôi chỉ phân tích vài điểm cơ bản để mọi người dễ tổng hợp.
+ Giống Arabica - Cà phê Chè - có hàm lượng cafein thấp, hương vị rất phong phú và đặc sắc hơn giống Robusta, hàm lượng acidity - axit cao, trồng ở độ cao lớn hơn Robusta, thường là trên 1500m do đó nhiệt độ chênh lệch ngày - đêm cao --> chăm sóc và thu hoạch vất vả hơn Robusta --giá thành "thường" cao hơn robusta rất nhiều, được dùng làm cà phê lấy "hương" để trộn vào cà phê nền ( Robusta) tạo thành các thương hiệu cà phê khác nhau trên thế giới.
Cà phê nhân Arabica xử lý ướt
+ Giống Robusta - Cà phê Vối - có hàm lượng cafein cao hơn 3,4 lần so với Arabica, hương vị cũng tốt nhưng không phong phú, ít đột biến, trồng ở độ cao thấp, từ 600m trở lên là có thể trồng được rồi, chủ yếu làm cà phê nhân- cà nền - và cà phê hòa tan. Các thương hiệu cà phê lớn dùng cực nhiều để làm cà nền. ---> giá thấp nhất trong các loại cà phê.
Cà phê nhân robusta s18
+ Giống Liberia : Cà phê Mít - cây rất to và quả lớn, trước ở VN thường trồng làm hàng rào và chắn gió cho giống Arabica, hiện nay không còn được trồng nhiều ở VN lẫn trên thế giới, nếu được chăm sóc tốt và giống thuần chủng thì vẫn có những lô giá rất cao.
Hạt cà phê mít nhân xang
Ở Việt Nam:
- Gần như 90% những loại Arabica ở Việt Nam hiện nay các thương hiệu cà phê đang quảng cáo trên thị trường, thực chất là: Catimor đó là giống lai tạo giữa 2 giống bố thuộc nhánh Robusta là HyBrido de Timor và giống mẹ thuộc nhánh Arabica là Caturra, có hàm lượng caffein nhiều hơn các giống Arabica thuần chủng như Typica, Bourbon, Caturra, Caitua... lại có hương tốt hơn các giống họ nhà bố là Robusta. Nhìn trên hình sẽ thấy nó nằm trên gốc Robusta chứ không phải là Arabica nhé. Gần như 99% các thương hiệu cà phê VN hiện nay bán mà ghi là Arabica đều là Catimor, vấn đề tên gọi có sự sai sót một phần do thói quen gọi tên của nông dân từ xưa.
Giá thành chỉ nhỉnh hơn robusta không nhiều, sản lượng khá tốt do được lai tạo để chống các bệnh ở khí hậu Việt nam và tăng sản lượng, về phẩm chất không thể so sánh được với các giống thuần chủng ở trên nhánh Arabica cũng vẫn còn đang trồng ở Vn như Typica, Bourbon, Caturra, Caitua,... đây là các giống thuần chủng người Pháp mang vào VN từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20.
--> Giá Catimor green bean cũng có sự chênh lệch so với robusta, bằng khoảng 1,5 lần đến 2 lần tùy chất lượng. Hiện nay đa phần các thương hiệu cà phê vẫn gọi chung là Arabica và bán với giá cả rất linh động, tuỳ vào chất lượng và quy cách sơ chế của mỗi lô cà phê khác nhau.
- 10% còn lại của Arabica ở VN là những giống Arabica thuần chủng có tên trên nhánh chính Arabica đang trồng ở VN như Typica, Bourbon, Caitua, Caturra, Moka. Rất tiếc là xét trên năng suất và diện tích trồng hiện đang giảm dần. Tương lai sẽ có thêm các giống cà phê lai tạo mới để chống lại biến đổi khí hậu và thiên về chất lượng cũng như độ chống chịu sâu bệnh.
---> Giá của những giống Arabica thuần chủng này rất đắt, giá green bean - cà tươi chưa rang - đều trên 200k/kg, thậm chí có những loại trên 300...đa phần là xuất khẩu hết cho các thương hiệu, quán cf nổi tiếng làm special coffee trên thế giới.
Robusta ở VN cũng còn rất ít giống Robusta thuần chủng, mà đa phần là các giống lai, đột biến... để chống chọi các bệnh rỉ sét, rụng lá... và tăng năng suất, do đó đương nhiên chất lượng sẽ đi xuống và giá thành cũng vậy, hiện giá robusta green bean nếu loại xk G1 thì được ~ 2$ ~ 40k/kg, cá biệt có một số trang trại làm organic - hữu cơ, sơ chế ướt hoặc honey ... thì giá cao bằng Arabica - Catimor.
